این مساله فقط برای حالتی است که حداقل در یکی از دو جهت اصلی از سیستم مهاربندی شده استفاده کرده باشیم.
اگر سازه فاقد مهاربند باشد این نکات قابل استفاده نخواهد بود.
در انتخاب محلهای مناسب برای بادبندها میتوان به نکات زیر اشاره کرد:
1 حتی الامکان به گونه ای بادبندگذاری کنیم که متقارن باشد
و بین مرکز سختی و مرکز جرم در طبقات فاصله اندک باشد.
2دهانه های بزرگتر نسبت به دهانه های کوچکتر جهت قرار گیری بادبند در ارجحیت هستند
. این مساله به خاطر کنترل نیروی محوری منتقل شده
به ستونهای متصل به بادبند و همچنین کاهش آپلیفت در صفحه ستون و پی است.
3 در یک قاب خاص ترجیحاً در دهانه های متوالی بادبندگذاری نمایید.
این مساله نسبت به بادبندگذاری در دو دهانه غیرمجاور در یک قاب در ارجحیت است.
این مساله باعث کاهش سایز ستون وسط بین دو دهانه میشود. در حالی که اگر دو دهانه غیر مجاور بادبندگذاری شوند
۴ ستون متصل به بادبند خواهیم داشت که هر ۴ ستون به همراه صفحه ستون و پی زیر آنها دارای سایز بالایی خواهند بود.
4 جهت اقتصادی شدن طرح بهتر است در طبقات بالا از تعداد دهانه های کمتر
جهت بادبند گذاری استفاده نموده و در طبقات پایین این تعداد دهانه ها را به تدریج اضافه کرد
. حتی بهتر است بدون جابه جایی صفحه بادبند دهانه بادبندی شده را جابه جا کرد و به دهانه مجاور در طبقه پایین منتقل نمود.
5 تعداد کل دهانه های بادبندی باید با یک فرآیند سعی و خطا به گونه ای به دست آید
که از لحاظ اقتصادی سازه بهینه گردد و البته از نظر اجرایی هم قابلیت اجرایی بالاتری داشته باشد.
اما به هر حال توصیه میشود که در هر جهت حداقل دو دهانه به صورت متقارن وجود داشته باشد.
6 باید توجه کرد که به عنوان بادبند هم محور تنها از انواع بادبندهای قطری
ضربدری ، ۷ و ۸ (موسوم به شورون) ، K شکل (تنها برای سازه های تا دو طبقه) مجاز به استفاده هستیم.
به خاطر ضوابط سختگیرانه مبحث دهم در مورد بادبندهای ۷ و ۸ توصیه اکید میشود که
حتی الامکان از این بادبندها استفاده نگردد.
استفاده از بادبندهای ضربدری و قطری (علی الخصوص ضربدری) دارای ارجحیت میباشند.
بادبندهای با شکل خاص مثل بادبند Y شکل (موسوم به پرده ای) مورد قبول مبحث دهم نیست.
در صورت استفاده از بادبند قطری بهتر است در هر قاب در هر طبقه حداقل دو بادبند قطری استفاده شود و
جهت استقرار آنها مخالف یکدیگر انتخاب شود ، به گونه ای که برخی از آنها تحت کشش و همزمان برخی دیگر فشاری باشند.
برای بادبندهای با حد شکلپذیری ویژه این مساله حالت اجبار دارد.
در این حالت این نحوه استقرار باید به گونه ای باشد که در هر قاب سهم نیروی زلزله ای که به آن قاب میرسد
حداقل ۳۰ و حداکثر ۷۰ درصد بین بادبندهای کششی و فشاری تقسیم شود.
7 در مورد بادبندهای واگرا باید از اشکال مجاز معرفی شده در
بخش ۱۰-۳ مبحث دهم استفاده نمود. طول قطعه رابط در این بادبندها در حدود ۲۰ درصد دهانه توصیه میشود.
افت پي بر اثر عواملي همچون رطوبت و فشارهاي وارده از طبقات ، بي مقاومتي خاک و عملکردهاي آن پيش مي آيد .
همچنين نوع مصالح مصرفي و اجراي غير فني ، سبب نشست هاي پي مي شود .
در مجموع ، بر اثر حرکات زمين ، اسکلت بنا حرکت مي کند و شکست هاي مختلف که شامل ترک هاي عميق و
يا معمولي و در مواردي به شکل مويي است ، نمايان مي شود.
موقعيت ترک
ترک هاي عميق : اين ترک ها گاهي به طور دائمي به وجود مي آيد و دليل آن نشست مرتب پي است
که در اين صورت ، بودن ساکنان در ساختمان خطرناک است.
ترک هاي ثابت : معمولا پس از نشست پي ، تحرک ساختمان کم مي شود.
اين پديده بر اثر قطع رطوبت و فشرده شدن سطح زير پيش مي ايد. در نتيجه ،
شکست و افت ديوارها و اسکلت بنا نيز متوقف ، و حالت ترک ثابت مي شود.
موي ترک هاي معمولي : اين ترک ها در اثر افت هاي کوچک در اسکلت بنا و به واسطه نيروها و در مواردي به علت نوع مصالح اندود به وجود مي ايند.
رطوبت ، انقباض و انبساط حاصله در مقابل خشک شدن سطوح مرطوب ، باعث ايجاد ترک هاي مويي مي شود.
حالت هاي ترک
ترک را به شکل هاي مختلف مي توان آزمايش کرد. نوع خطرناک
و بدون خطر آنها را به شکل هاي زير مي توان شناسايي کرد:
الف) بند دو قسمت ديوار را که بر اثر ترک هاي عميق از يکديگر جدا شده اند ،
با گچ دستي طوري کف کش مي کنيم که ملات فقط دو قسمت جدا شده را پوشش دهد ؛ يعني در ترکها نفوذ نکند.
پس از خودگيري و خشک شدن ملات گچ ، چنانچه از ديوار جدا شود ،
اسکلت در حال نشست و افت کامل است که بايد در مورد آن با احتياط رفتار کرد.
ب) در موارد ذکر شده در بالا ، مي توان روي ترک دو قسمت جدا شده ديوار را نوار کاغذي از
جنس کاهي نازک به ابعاد 30*3 سانتيمتر به شکل ضربدر (*) با پونز نصب کرد. چنانچه کاغذ پاره شود
، شکست و نشست در ساختمان بسيار خطرناک مي باشد. در اين صورت ، ساختمان بايد از سکنه خالي شود.
ج) در نشست هاي خطرناک ، کلاف پنجره بر اثر نيروي فشار ، اهرم و دفرمه مي شود .
به علت بالا بودن ضريب شکنندگي ، شيشه پنجره ها ترک مي خورند و مي شکنند.
د) در افتهاي مداوم پي و مواقع سکوت ، صداهاي ” تک تک ” که حاصل ترک مصالح و بويژه اجرکاري است ، شنيده مي شود.
روش تعمير ترک ها
همانطور که گفتيم ، بر اثر نشست ، ترک هايي به وجود مي آيد که برخي از آنها مويين و ريز هسنتد .
با خالي کردن اطراف آنها و با ” کشته کشي ” و کشيدن پنبه آب روي سطوح ترکهاي مويين آنها گرفته و آماده نقاشي مي شوند.
ترکهاي نيمه عميق
بر اثر حرکت پذيري سقف توفال که از انقباض و انبساط رطوبت و حرارت حاصل مي شوند .
ترکهايي به وجود مي آيد . اين ترکها را با نوک کاردک و ماله خالي مي کنيم و پس از ” آماده کشي ” و پرداخت کشته و پنبه زني ، ترکها را مي گيريم و آماده نقاشي ميکنيم.
ترکهاي عميق
اطراف ترک را با تيشه مي تراشيم و سپس درز آن را کاملا خالي مي کنيم.
کار بردن گچ دستي و کف کش کردن ، درون ترک را پر و سطح آن را با گچ آماده صاف مي کنيم .
سپس با گچ کشته و پنبه اب ، سطح آن را کاملا پرداخت و آماده نقاشي مي کنيم.
توجه شود : چون سطح کشته کشي در بعد بيشتري انجام مي شود تا خطر کپ کردن به وجود نيايد
، بابد اصولي را به کاربرد تا سطح ترک از اطراف به شکل پخ از گچکاري و اندود برداشته شود تا عمق ترک در سطحي عريض پيوند شود.
به اين عمل اصطلاحا ” پرداخت کردن ، کشته و همسطح کردن با زمينه در گچکاري قديمي ” مي گويند.
ترک در تقاطع ديوار
ديوارها بر اثر نداشتن پيوند با هشت گير ترک مي خورند .
در مواقعي نشست و شکست ديوارها ، ترکها کاملا باز و رويت مي شوند .
در بعضي موارد ، اين ترکها بسيار عميق هستند ؛ به طوري که مي توان دست را در درون آنها حرکت داد .
در اين حالت ، چنين عمل مي کنيم :
1- سطح ترک را از دو طرف کاملا با تيشه مي تراشيم ،
و پس از جارو ، سطوح آن را کاملا مرطوب مي کنيم .
2- چنانچه لازم باشد ، کنارهاي ترک را با قلم و چکش چند سانتيمتر بازتر مي کنيم
تا نشست گچ با عمق بيشتري انجام شود.
3- ملات گچ تيزون را شلاقي در درون ترک مي کوبيم تا سطح ترک کاملا پر شود.
4- پس از پر کردن ترک به شکل سرتاسري و کف کش کردن گچ تيزون
، اندود گچ و خاک را اجرا مي کنيم.
5- در صورت نياز ، ترک را شمشه گيري مي کنيم تا در سطح گچکاري يکنواختي به وجود آيد.
6- با گچ آماده و سپس گچ کشته ، سطح اندود را ” سفيدکاري” مي کنيم
و با پنبه آب زدن براي پرداخت ، گچکاري را خاتمه مي دهيم.
توجه شود: چنانچه در محل تقاطع ديوار ديوار ابزار گرد زده شود ،
يعني ماهيچه به وجود آيد ، ترک مجددي پيش نخواهد آمد .
ترک در نعل درگاه
به علتهاي زير ، نعل درگاه و سطح زير آن مي شکنند :
الف) در اثر نشست ستون زير نعل درگاه ، به علت اهرم شدن آن ، برش افقي به وجود آيد
منشور پروژه (project charter) یا تعریف پروژه (project definition) یا شرح پروژه (project statement) عبارت است
از شرح محدوده (scope)، اهداف (objectives) و طرف‌های (participants)
یک پروژه و یک طرح اولیه از نقش‌ها و مسئولیت‌ها، خطوط کلی اهداف پروژه،
تعیین مالکان اصلی و تعریف مسئولیت مدیر پروژه را فراهم میکند.
منشور به عنوان یک سند مرجع برای آینده پروژه مورد استفاده قرار میگیرد.
عبارات مرجع (terms of reference) معمولا بخشی از چارتر پروژه میباشد.
معمولا منشور پروژه یک مدرک کوتاه است که به مدارک با جزییات بیشتری
همانند درخواست پیشنهاد جدید (new offering request) و
یا درخواست پروپوزال (request for proposal) اشاره میکند.
دلایل انجام پروژه
اهداف و قیود پروژه
سمت‌گیری مد نظر برای راه‌حل
هویت مالکان اصلی
آیتم‌های داخل اسکوپ و خارج اسکوپ
پلان مدیریت ریسک سطح بالا
پلان ارتباطی
مزایای پروژه هدف
بودجه در سطح بالا و مجوز هزینه
حداکثر طول مجاز دیوار غیر سازه ای یا تیغه ای بین دو پشت بند
عبارتست از 40 برابر ضخامت دیوار یا تیغه و یا 6 متر هر کدام کمتر باشد و
حداکثر ارتفاع مجاز دیوارهای غیر سازه ای و تیغه ها از تراز کف مجاور 3.5 متر می باشد .
در شرایط فوق نیازی به اجرای وال پست قائم یا افقی نیست
ولی در صورت اضافه شدن دهنه ها یا ارتفاع نیاز به استفاده از وال پست می باشد.
لبه قائم تيغه ها نبايد آزاد باشد .
اين لبه ها بايد به يك تيغه ديگر يا يك ديوار عمود بر آن ،
يا يكي از اجزاي سازه يا ستونكي كه به همين منظور از فولاد ، بتن آرمه يا چوب تعبيه مي شود،
با اتصال كافي داشته باشد. ستونك مي تواند
از يك ناوداني حداقل نمره 6 يا معادل آن از فولاد ،بتن آرمه يا چوب تشكيل شده باشد .
اگر طول تيغه پشت بند كمتر از 1.5 متر باشد ، از لبه آن مي تواند آزاد باشد.
عدم نبشی کشی دیوارهاي نما دار و دیوارهاي بدون نما از اشکالات اجرايی رایج ساختمانهاي بتنی می باشد.
وال پست میتواند فلزی یا بتن آرمه باشد.
وال پست های فلزی معمولا بصورت پروفيل نبشي ، ناوداني و یا قوطی می باشد .
دو سر اين اجزاي قائم ( که معمولا” قوطي 6*6 انتخاب مي شوند )
بايد به گونه اي مناسب در کف و سقف مهار گردند
وظیفه وال پست ها انتقال نیروهای حاصل از باد و زلزله از دیوار به فریم می باشد که موجب عدم تخریب دیوار میگردد.
24-اجراي گازكشي واحدها
25-برق كشي توكار
26-اجرای واحد نمونه
27-رابيتس بندي ( دو گروه – یک گروه مشاعات و یک گروه داخل واحدها )
28-کوم پنجره هاي نما ودربهاي آلومينيومي
29-كوم دربهاي فلزي ودربهاي انباري
30-جوشكاري خرپشته و دوربام
31-اخذ پايان كار سفتكاري
32-جوشكاري موقت دورراه پله وآسانسور
33-اجراي نما ( نمای اصلی وفرعی یک گروه و سایرمشاعات یک گروه دیگر- ابتدا نمای اصلی وسپس سایر نماها اجراگردد)
34-عقد قرارداد آسانسور با تائيديه استاندارد
35-حفرچاه آب باران
36-شيب بندي بام وایزوگام اوليه
37-ایزوگام سرويسها
38-اخذ انشعابات آب وفاضلاب ( به تعداد واحدها و یکعدد عمومی )
39-اخذ انشعابات برق (به تعداد واحدها و یکعدد عمومی )
40-حفر چاه ارت با تائيديه شركت برق
41-كاشي كاري
42-آماده سازی کف واحدها
43-سرامیک کاری
44-گچ كاري (گروه ها به تعداد واحدهای هرطبقه باشد)
45-كوم دربهاي ورودي واحدها یا نصب درب ضد سرقت
از نقطه نظر زمین شناسی، سنگ به موادی از پوسته زمین اطلاق میشود که از یک یا چند کانی که با یکدیگر پیوند یافته‌اند، درست شده‌است. در مقابل خاک توده‌ای از ذرات با دانه‌های منفصل یا دارای پیوند سست است که بر اثر هوازدگی سنگها و به طور برجا تشکیل شده‌است. لیکن در مهندسی و کارهای ساختمانی قابلیت حفاری مصالح زمین‌شناسی به عنوان شاخصی در طبقه بندی آنها به دو گروه سنگ و خاک مورد استفاده قرار میگیرد.
منشا شکل گیری سنگها و خرده سنگها
دو فرایند کوه زایی و کوه سایی در زمین موجب پدید آمدن محصولات سنگی میشود.
عوامل کوه زایی
فشارهای کره مذاب درون زمین را که به پوسته جامد سطح آن وارد میشود را میتوان عامل فرایند کوه زایی و خشکی زایی نامید.
عوامل هوازدگی یا کوه سایی
هر یک از چند روندی را که باعث خرد شدن و تغییر شکل مواد سخت سطح زمین و موادی که با جو در تماس هستند، هوازدگی می‌نامند. عوامل فرسایش یا هوازدگی به دو گروه فیزیکی و شیمیایی تقسیم می‌شوند.
هوازدگی شیمیایی
محصول هیدراتاسیون، انحلال، آبکافت، اکسیداسیون و یا عکس العمل آب‌های اسیدی با املاح تشکیل دهنده سنگ هاست.
هوازدگی فیزیکی
این پدیده توسط عواملی چون یخبندان، تغییرات حرارت در جو و در نتیجه انبساط و انقباض، نیروی جاذبه زمین، رشد گیاهان، باد، جریان آب و عمل جانوران و مانند اینها شکل میگیرد و باعث خرد شدن سنگها و تغییر شکل آنها به دانه‌های ریزتر میشود.
ساختمان شیمیایی سنگها
سنگها خود از قسمت‌های ساده تری به نام کانی ساخته شده‌اند. کانی‌ها مواد جامد، طبیعی، معمولاً متبلور، غیرآلی، همگن و با ترکیبات شیمیایی مشخص اند. تاکنون بیش از ۳۰۰۰ کانی در طبیعت شناخته شده که تنها حدود ۲۴ کانی در سنگهای پوسته زمین فراوان هستند و آنها را کانیهای سنگ ساز می‌نامند.
طبقه‌بندی شیمیایی سنگها
چون کانیهای تشکیل دهنده سنگها متنوع هستند، بسته به میزان وجود بعضی دیگر از ترکیبات شیمیایی که در آنها است سنگها را به چهار دسته تقسیم می‌کنند:
کربنات‌ها
سولفات‌ها
اکسیدها
سیلیکات‌ها
طبقه‌بندی سنگها از نظر نحوهٔ تشکیل
سنگها از نظر نحوهٔ تشکیل به سه گروه زیر تقسیم می‌شوند:
سنگهای رسوبی
سنگهای آذرین
سنگهای دگرگون شده
سنگهای رسوبی
بعضی از سنگها بر اثر ته نشین شدن مواد داخل آب به وجود می‌آیند. رودها مقدار زیادی مواد را با خود به دریاها و دریاچه‌ها می‌برند. این مواد به دلیل سنگینی به ته دریا می‌روند. روی هم قرار می‌گیرند و پس از سفت شدن سنگ‌هایی را به وجود می‌آورند که به آنها سنگهای رسوبی گفته میشود. سنگهای رسوبی لایه لایه‌اند که رنگ یا جنس هر لایه با لایه دیگر متفاوت است. سنگهای رسوبی در کوه‌های البرز و زاگرس به فراوانی یافت می‌شوند. ریگ، شن و سنگهای آهکی نمونه‌هایی از سنگهای رسوبی هستند.
سنگهای آذرین
گروه دیگری از سنگها بر اثر سرد شدن مواد بسیار داغ به وجود آمده‌اند که قبلاً در زمین بوده‌اند. دمای اعماق زمین زیاد است و بعضی سنگها را ذوب میکند. این سنگها در زیر یا سطح زمین دوباره سرد می‌شوند و سنگ‌هایی را به وجود می‌آورند که به آنها آذرین می‌گویند. سنگهای کوه‌هایی مانند دماوند و الوند از نوع آذرین است. سنگهای آذرین از بلورهای ریز یا درشت تشکیل شده‌اند.
سنگهای دگرگون شده
بعضی از سنگهای رسویی یا آذرین اگر مدت زیادی در اعماق زمین بمانند، باید فشار و گرمای زیادی را تحمل کنند. این سنگها مانند آجر پخته می‌شوند و شکل قبلی خود را از دست می‌دهند و به همین دلیل به آنها سنگهای دگرگون شده می‌گویند. (مانند سنگ مرمر)
استفاده
سنگها و کانی‌ها در ساختمان سازی، صنایع، پزشکی و غیره به کار می‌روند.
انواع سنگهای ساختمانی
این سنگها در دسته‌های گوناگون و متنوعی نام گذاری می‌شوند که بعضا نام معدن سنگ به عنوان اسم آن استفاده میشود.رایج‌ترین سنگهای ساختمانی عبارتند از:
گرانیت
ماسه سنگها
سنگهای آهکی
کوارتزیت
سنگهای رسی
تراورتن
سنگ و معدن
مشخصات کلی انتخاب سنگ برای مصارف ساختمانی
سنگهای مورد استفاده در کارهای ساختمانی باید دارای مشخصات زیر باشند:
۱- بافت سنگ باید ساختمانی سالم داشته باشد، یعنی بدون شیار، ترک و رگه‌های سست باشد (کرمو نباشد)
۲- بدون هرگونه خلل و فرج باشد
۳- پوسیدگی نداشته باشد
۴- یکدست، یکنواخت و همگن باشد
۵- سنگ ساختمانی نباید آب زیاد جذب کند، لذا نباید:
الف- در آب متلاشی یا حل شود
ب- تمام یا قسمتی از آن بیش از ۸ درصد وزن خود آب بمکد
۶- سنگ ساختمانی نباید آلوده به مواد طبیعی و مصنوعی باشد
۷- سنگ باید شرایط فیزیکی و شیمیایی محیط را تحمل کند، لذا باید:
الف- در برابر باد، یخبندان، تغییرات دما و در صورت وجود جریان آب در مقابل آن و کلیه عوامل فرسایش مقاومت کند
ب- در برابر محیط‌های شیمیایی اسیدی و قلیایی و همچنین عمل آبکافت و اکسیداسیون مقاومت کند
۸- مقاومت فشاری برای قطعات باربر نباید کمتر از ۱۵۰ کیلوگرم بر سانتی متر مربع باشد
۹- در مقابل سایش مقاوم باشد
طبقه بندی سنگهای طبیعی براساس BS۸۱۲
گروه بازالت: آندزیت، بازالت، پرفیریت‌های قلیایی، دولومیت‌ها، اپیدیوریت، لامپروفیر، کوارتز-دولویت و اسپلیت
گروه فلینت: چرت، فلینت
گروه گابرو: دیوریت قلیایی، گنایس قلیایی، گابرو، هورن بلند، نوریت، پریدوتیت، پیکریت و سرپانتینت
گروه گرانیت: گنایس، گرانیت، گرانودیوریت، پگناتیت، کوارتز-دیوریت و سینیت
گروه سنگهای ماسه‌ای و آذرین: آرکوز، گریویک، ماسه سنگ و توف
گروه هورن فل: همه سنگهای ناشی از دگرگونی غیر از مرمر
گروه سنگ آهک: دولومیت، سنگ آهک و مرمر
گروه شیست‌ها: فیلیت، شیست و اسلیت
گروه پروفیری: آپلیت، داسیت، فلسیت، گرانوفیر، گراتوفیر، میکرو گرانیت، پروفیری، کوارتز-پروفیریت، ریولیت و تراشیت
گروه کوارتزیت: گانیستر، ماسه سنگهای کوارتزیتی و کوارتزیت دوباره بلوری شده
فساد در سنگ
عامل اصلی فساد در سنگها اثر نمک‌های محلول بر آنها میباشد. آلودگی محیط، یخبندان و پوسیدگی در قطعات فلزی و وجود رگه‌های ضعیف و همچنین عملیات اجرایی ضعیف نیز موجب تخریب سنگها میشود.
اثر نمک‌های محلول
چنانچه رطوبتی که به همراه خود نمک‌های محلول دارد از سطح سنگ تبخیر شود مقداری نمک در سطح آن به صورت شوره و لایه‌ای هم در خلل و فرج سنگ باقی می‌گذارد. تداوم دور رطوبت-تبخیر موجب افزایش حجم بلورها و پوسته شدن سطح سنگ میگردد. لذا سنگ‌هایی که متخلخل ترند در برابر نمک‌های محلول حساس ترند.
آلودگی محیط
سنگهای دارای کانی کربنات کلسیم به خصوص در برابر محیط‌های اسیدی حساس هستند. اکسید گوگرد در محیط مرطوب و اکسیژن موجود در هوا تولید اسید سولفوریک میکند که بر سنگهای آهکی اثر می‌گذارد و تولید سولفات کلسیم می‌نماید. سنگهای آهکی و ماسه سنگهای آهکی در این مورد حساس ترند.
در مورد سنگهای آهکی، سولفات کلسیم حاصل شده در سطح، به وسیله آب شسته می‌شوند. ولی در سطوحی که قابل شستشو نیستند، سطح به وسیله دوده سیاه میشود و مبدل به پوسته‌های سخت و برآمدگی‌هایی میشود که گرد آهکی در اطراف آن وجود دارد.
در انواع سنگهای آهکی منیزیم دار، ایجاد سولفات منیزیم روند فساد را تسریع میکند.
در ماسه سنگها خلل و فرج توسط گچ (سولفات کلسیم) پر می‌شوند، پوسته‌های سخت ایجاد شده اغلب به علت تفاوت انبساط حرارتی فرو می‌ریزند. ماسه سنگهای سیلیسی گرچه مستقیما بر اثر تهاجم اسیدهای موجود در هوا آسیب نمی‌بینند ولی سنگ گچ تولید شده توسط سنگ آهک موجب خرابی در آنها میشود که به علت تبخیر حاصل از تبلور در سطح آنها به وجود می‌آید.
مرمر که اساسا کربنات کلسیم است مورد هجوم اسیدهای موجود در هوا قرار میگیرد و سطح صیقلی آن در مرور زمان زبر میشود. ولی به علت بافت متراکم و چگال آن کمتر تحت تاثیر عمل تبلور قرار میگیرد.
اثر یخبندان
تخریب بر اثر یخبندان در قسمتهایی از ساختمان نظیر محل درپوش‌ها، سایه بان‌ها، کرسی بنا و کف پنجره‌ها بیشتر دیده میشود. عموما سنگ آهک و دولومیت بیش از ماسه سنگ در معرض تهاجم اثر یخبندان هستند.
مرمر، شیت و گرانیت به علت تخلخل اندک تحت تاثیر اثر یخبندان واقع نمی‌شوند.
پوسیدگی فلزات
آب بارانی که از سطوح مس و آلیاژهای آن به سطح سنگ آهکی می‌ریزد باعث ایجاد لکه‌های سبزرنگی میشود. زنگ زدگی حاصل از مواد آهنی و فولادی بسیار سخت و دشوار از روی سطوح متخلخل سنگها پاک می‌شوند. بیشترین آسیب دیدگی ناشی از انبساط زنگ زدن قطعات آهنی و فولادی داخل سنگ کاری نما رخ میدهد. به این منظور کلیه قطعات فلزی مورد استفاده در نصب سنگ نما باید ضدزنگ باشند.
آتش
آتش به ندرت موجب تخریب کلی در کارهای سنگی شود. ولی سطح نمای گرانیت، مرمر و ماسه سنگها ممکن است در اثر آتش سیاه یا خرد شوند.
سنگهای آهکی عموما تحت تاثیر آتش قرار نمی‌گیرند، فقط سنگهای با رنگ روشن به علت اکسید شدن آهن موجود در آنها برای همیشه صورتی رنگ می‌شوند.
سنگ یا خاک
از نقطه نظر زمین شناسی، سنگ به موادی از پوسته زمین اطلاق میشود که از یک یا چند کانی که با یکدیگر پیوند یافته‌اند، درست شده‌است. در مقابل خاک توده‌ای از ذرات با دانه‌های منفصل یا دارای پیوند سست است که بر اثر هوازدگی سنگها و به طور برجا تشکیل شده‌است. لیکن در مهندسی و کارهای ساختمانی قابلیت حفاری مصالح زمین‌شناسی به عنوان شاخصی در طبقه بندی آنها به دو گروه سنگ و خاک مورد استفاده قرار میگیرد.
منشا شکل گیری سنگها و خرده سنگها
دو فرایند کوه زایی و کوه سایی در زمین موجب پدید آمدن محصولات سنگی میشود.
عوامل کوه زایی
فشارهای کره مذاب درون زمین را که به پوسته جامد سطح آن وارد میشود را میتوان عامل فرایند کوه زایی و خشکی زایی نامید.
عوامل هوازدگی یا کوه سایی
هر یک از چند روندی را که باعث خرد شدن و تغییر شکل مواد سخت سطح زمین و موادی که با جو در تماس هستند، هوازدگی می‌نامند. عوامل فرسایش یا هوازدگی به دو گروه فیزیکی و شیمیایی تقسیم می‌شوند.
هوازدگی شیمیایی
محصول هیدراتاسیون، انحلال، آبکافت، اکسیداسیون و یا عکس العمل آب‌های اسیدی با املاح تشکیل دهنده سنگ هاست.
هوازدگی فیزیکی
این پدیده توسط عواملی چون یخبندان، تغییرات حرارت در جو و در نتیجه انبساط و انقباض، نیروی جاذبه زمین، رشد گیاهان، باد، جریان آب و عمل جانوران و مانند اینها شکل میگیرد و باعث خرد شدن سنگها و تغییر شکل آنها به دانه‌های ریزتر میشود.
ساختمان شیمیایی سنگها
سنگها خود از قسمت‌های ساده تری به نام کانی ساخته شده‌اند. کانی‌ها مواد جامد، طبیعی، معمولاً متبلور، غیرآلی، همگن و با ترکیبات شیمیایی مشخص اند. تاکنون بیش از ۳۰۰۰ کانی در طبیعت شناخته شده که تنها حدود ۲۴ کانی در سنگهای پوسته زمین فراوان هستند و آنها را کانیهای سنگ ساز می‌نامند.
طبقه‌بندی شیمیایی سنگها
چون کانیهای تشکیل دهنده سنگها متنوع هستند، بسته به میزان وجود بعضی دیگر از ترکیبات شیمیایی که در آنها است سنگها را به چهار دسته تقسیم می‌کنند:
کربنات‌ها
سولفات‌ها
اکسیدها
سیلیکات‌ها
طبقه‌بندی سنگها از نظر نحوهٔ تشکیل
سنگها از نظر نحوهٔ تشکیل به سه گروه زیر تقسیم می‌شوند:
سنگهای رسوبی
سنگهای آذرین
سنگهای دگرگون شده
سنگهای رسوبی
بعضی از سنگها بر اثر ته نشین شدن مواد داخل آب به وجود می‌آیند. رودها مقدار زیادی مواد را با خود به دریاها و دریاچه‌ها می‌برند. این مواد به دلیل سنگینی به ته دریا می‌روند. روی هم قرار می‌گیرند و پس از سفت شدن سنگ‌هایی را به وجود می‌آورند که به آنها سنگهای رسوبی گفته میشود. سنگهای رسوبی لایه لایه‌اند که رنگ یا جنس هر لایه با لایه دیگر متفاوت است. سنگهای رسوبی در کوه‌های البرز و زاگرس به فراوانی یافت می‌شوند. ریگ، شن و سنگهای آهکی نمونه‌هایی از سنگهای رسوبی هستند.
سنگهای آذرین
گروه دیگری از سنگها بر اثر سرد شدن مواد بسیار داغ به وجود آمده‌اند که قبلاً در زمین بوده‌اند. دمای اعماق زمین زیاد است و بعضی سنگها را ذوب میکند. این سنگها در زیر یا سطح زمین دوباره سرد می‌شوند و سنگ‌هایی را به وجود می‌آورند که به آنها آذرین می‌گویند. سنگهای کوه‌هایی مانند دماوند و الوند از نوع آذرین است. سنگهای آذرین از بلورهای ریز یا درشت تشکیل شده‌اند.
سنگهای دگرگون شده
بعضی از سنگهای رسویی یا آذرین اگر مدت زیادی در اعماق زمین بمانند، باید فشار و گرمای زیادی را تحمل کنند. این سنگها مانند آجر پخته می‌شوند و شکل قبلی خود را از دست می‌دهند و به همین دلیل به آنها سنگهای دگرگون شده می‌گویند. (مانند سنگ مرمر)
استفاده
سنگها و کانی‌ها در ساختمان سازی، صنایع، پزشکی و غیره به کار می‌روند.
انواع سنگهای ساختمانی
این سنگها در دسته‌های گوناگون و متنوعی نام گذاری می‌شوند که بعضا نام معدن سنگ به عنوان اسم آن استفاده میشود.رایج‌ترین سنگهای ساختمانی عبارتند از:
گرانیت
ماسه سنگها
سنگهای آهکی
کوارتزیت
سنگهای رسی
تراورتن
مشخصات کلی انتخاب سنگ برای مصارف ساختمانی
سنگهای مورد استفاده در کارهای ساختمانی باید دارای مشخصات زیر باشند:
۱- بافت سنگ باید ساختمانی سالم داشته باشد، یعنی بدون شیار، ترک و رگه‌های سست باشد (کرمو نباشد)
۲- بدون هرگونه خلل و فرج باشد
۳- پوسیدگی نداشته باشد
۴- یکدست، یکنواخت و همگن باشد
۵- سنگ ساختمانی نباید آب زیاد جذب کند، لذا نباید:
الف- در آب متلاشی یا حل شود
ب- تمام یا قسمتی از آن بیش از ۸ درصد وزن خود آب بمکد
۶- سنگ ساختمانی نباید آلوده به مواد طبیعی و مصنوعی باشد
۷- سنگ باید شرایط فیزیکی و شیمیایی محیط را تحمل کند، لذا باید:
الف- در برابر باد، یخبندان، تغییرات دما و در صورت وجود جریان آب در مقابل آن و کلیه عوامل فرسایش مقاومت کند
ب- در برابر محیط‌های شیمیایی اسیدی و قلیایی و همچنین عمل آبکافت و اکسیداسیون مقاومت کند
۸- مقاومت فشاری برای قطعات باربر نباید کمتر از ۱۵۰ کیلوگرم بر سانتی متر مربع باشد
۹- در مقابل سایش مقاوم باشد
طبقه بندی سنگهای طبیعی براساس BS۸۱۲
گروه بازالت: آندزیت، بازالت، پرفیریت‌های قلیایی، دولومیت‌ها، اپیدیوریت، لامپروفیر، کوارتز-دولویت و اسپلیت
گروه فلینت: چرت، فلینت
گروه گابرو: دیوریت قلیایی، گنایس قلیایی، گابرو، هورن بلند، نوریت، پریدوتیت، پیکریت و سرپانتینت
گروه گرانیت: گنایس، گرانیت، گرانودیوریت، پگناتیت، کوارتز-دیوریت و سینیت
گروه سنگهای ماسه‌ای و آذرین: آرکوز، گریویک، ماسه سنگ و توف
گروه هورن فل: همه سنگهای ناشی از دگرگونی غیر از مرمر
گروه سنگ آهک: دولومیت، سنگ آهک و مرمر
گروه شیست‌ها: فیلیت، شیست و اسلیت
گروه پروفیری: آپلیت، داسیت، فلسیت، گرانوفیر، گراتوفیر، میکرو گرانیت، پروفیری، کوارتز-پروفیریت، ریولیت و تراشیت
گروه کوارتزیت: گانیستر، ماسه سنگهای کوارتزیتی و کوارتزیت دوباره بلوری شده
فساد در سنگ
عامل اصلی فساد در سنگها اثر نمک‌های محلول بر آنها میباشد. آلودگی محیط، یخبندان و پوسیدگی در قطعات فلزی و وجود رگه‌های ضعیف و همچنین عملیات اجرایی ضعیف نیز موجب تخریب سنگها میشود.
اثر نمک‌های محلول
چنانچه رطوبتی که به همراه خود نمک‌های محلول دارد از سطح سنگ تبخیر شود مقداری نمک در سطح آن به صورت شوره و لایه‌ای هم در خلل و فرج سنگ باقی می‌گذارد. تداوم دور رطوبت-تبخیر موجب افزایش حجم بلورها و پوسته شدن سطح سنگ میگردد. لذا سنگ‌هایی که متخلخل ترند در برابر نمک‌های محلول حساس ترند.
آلودگی محیط
سنگهای دارای کانی کربنات کلسیم به خصوص در برابر محیط‌های اسیدی حساس هستند. اکسید گوگرد در محیط مرطوب و اکسیژن موجود در هوا تولید اسید سولفوریک میکند که بر سنگهای آهکی اثر می‌گذارد و تولید سولفات کلسیم می‌نماید. سنگهای آهکی و ماسه سنگهای آهکی در این مورد حساس ترند.
در مورد سنگهای آهکی، سولفات کلسیم حاصل شده در سطح، به وسیله آب شسته می‌شوند. ولی در سطوحی که قابل شستشو نیستند، سطح به وسیله دوده سیاه میشود و مبدل به پوسته‌های سخت و برآمدگی‌هایی میشود که گرد آهکی در اطراف آن وجود دارد.
در انواع سنگهای آهکی منیزیم دار، ایجاد سولفات منیزیم روند فساد را تسریع میکند.
در ماسه سنگها خلل و فرج توسط گچ (سولفات کلسیم) پر می‌شوند، پوسته‌های سخت ایجاد شده اغلب به علت تفاوت انبساط حرارتی فرو می‌ریزند. ماسه سنگهای سیلیسی گرچه مستقیما بر اثر تهاجم اسیدهای موجود در هوا آسیب نمی‌بینند ولی سنگ گچ تولید شده توسط سنگ آهک موجب خرابی در آنها میشود که به علت تبخیر حاصل از تبلور در سطح آنها به وجود می‌آید.
مرمر که اساسا کربنات کلسیم است مورد هجوم اسیدهای موجود در هوا قرار میگیرد و سطح صیقلی آن در مرور زمان زبر میشود. ولی به علت بافت متراکم و چگال آن کمتر تحت تاثیر عمل تبلور قرار میگیرد.
اثر یخبندان
تخریب بر اثر یخبندان در قسمتهایی از ساختمان نظیر محل درپوش‌ها، سایه بان‌ها، کرسی بنا و کف پنجره‌ها بیشتر دیده میشود. عموما سنگ آهک و دولومیت بیش از ماسه سنگ در معرض تهاجم اثر یخبندان هستند.
مرمر، شیت و گرانیت به علت تخلخل اندک تحت تاثیر اثر یخبندان واقع نمی‌شوند.
پوسیدگی فلزات
آب بارانی که از سطوح مس و آلیاژهای آن به سطح سنگ آهکی می‌ریزد باعث ایجاد لکه‌های سبزرنگی میشود. زنگ زدگی حاصل از مواد آهنی و فولادی بسیار سخت و دشوار از روی سطوح متخلخل سنگها پاک می‌شوند. بیشترین آسیب دیدگی ناشی از انبساط زنگ زدن قطعات آهنی و فولادی داخل سنگ کاری نما رخ میدهد. به این منظور کلیه قطعات فلزی مورد استفاده در نصب سنگ نما باید ضدزنگ باشند.
آتش
آتش به ندرت موجب تخریب کلی در کارهای سنگی شود. ولی سطح نمای گرانیت، مرمر و ماسه سنگها ممکن است در اثر آتش سیاه یا خرد شوند.
سنگهای آهکی عموما تحت تاثیر آتش قرار نمی‌گیرند، فقط سنگهای با رنگ روشن به علت اکسید شدن آهن موجود در آنها برای همیشه صورتی رنگ می‌شوند.
پلیمر امولوسیونی است که مقاومت کششی، خمشی و دوام بتن را افزایش میدهد.
ولی مهم‌ترین خاصیت چسب بتن افزایش چسبندگی بتن است.
چسب بتن از افزودنی‌های بتن است که امروزه در صنعت ساختمان کاربرد فراوانی یافته است
اغلب این چسب‌های بتن بدون نیاز به افزودن آب، کاملاً هموژن بوده و مقاومت کششی، خمشی و همچنین دوام بتن،
گچ و آهک را بالا می‌برند. مهم‌ترین خاصیت چسب بتن، افزایش چسبندگی بتن است.
کاربرد اصلی چسب بتن، در پروژه‌های تعمیراتی است، زیرا میزان چسبندگی بتن به سطح قدیمی را به مقدار قابل توجهی افزایش میدهد.
اگر سازه‌های بتنی دچار آسیب‌دیدگی سطحی و عمقی شده باشند با چسب بتن میتوان آنها را ترمیم نمود.
این ویژگی چسب بتن، هنگام نماسازی بر روی بتن قدیمی نیز کاربرد دارد. چسب بتن از نفوذ آب جلوگیری کرده و از این جهت برای آب‌بندی بتن بکار می‌رود.
برای آب‌بند کردن منابع، استخرهای بتنی، ترمیم آسیب‌دیدگی کانال‌های آب، کف سالن‌های صنعتی،
باند فرودگاه‌ها، سدها، پایه پل‌ها و ستونها میتوان از چسب بتن استفاده کرد.
از خصوصیات دیگر چسب بتن جلوگیری از ایجاد ترک در بتن و تبله کردن و افزایش عمر سازه‌های بتنی میباشد.
برای استفاده از چسب بتن آن را با آب مخلوط و رقیق کرده و سپس با شن و ماسه و سیمان مخلوط می‌کنند.
هر چقدر ضخامت بتن کمتر باشد و یا نیروی بیشتری بر آن وارد شود، مصرف چسب بتن بیشتر میشود.
در این حالت لازم است قبل از چسباندن ملات جدید، یک لایه محلول چسب بتن به سطح زیرین مالیده شود.
موارد كاربرد چسب بتن
از چسب بتن برای آب‌بندی بتن استفاده می‌کنند.
از چسب بتن برای ساخت ملات های ترمیمی و قدیمی یا بتن خود تراز شونده و برای کف سازی و پر کردن درزهای اجرائی و ساخت و ترمیم سطوح بتنی میتوان استفاده کرد.
میزان مصرف چسب بتن
دز مصرفی چسب بتن به میزان ۵% الی ۲۰% وزن سیمان مصرفی، به بتن اضافه باید کرد.
نگهداری چسب بتن
چسب بتن در درجه حرارت C˚۵ + الی C˚۳۰ نگهداری شود. چسب بتن حداکثر ۱۲ ماه پس از تاریخ تولید قابل مصرف میباشد.
پیمان مدیریت همان طوری که از نامش بر می آید در آن کارفرما یا مالک، شخص یا یک شرکت ساختمانی را بر می گزیند
تا مسِِئولیت و مدیریت اجرای پروژه ساختمانی را بر عهده گیرد.
بنابر این تعیین کلیه روشهای اجرای پروژه و استخدام نیروها به عهده پیمانکار پروژه است.
در این روش شخص یا شرکت پیمانکار بابت مدیریت پروژه و تخصص درصدی از هزینه کل که شامل هزینه اجرا و تهیه مصالح و دستمزد است را دریافت می کند
ولی قبل از هزینه های صورت گرفته در پروژه باید توافق طرفین قرارداد جلب شود.
معمولا از طرف کارفرما مدیر مالی پروژه معرفی می گردد
تا نظارت دقیق بر کلیه هزینه های ساخت پروژه داشته باشد.
در روش پیمان مدیریت یا مدیریت پیمان سود و مزایا برای هر دو طرف خواهد بود و
در درجه اول کارفرما هیچ هزینه اضافی به پیمانکار پرداخت نمی کند و
فقط هزینه نیروی انسانی و ماشینی و هزینه مصالح را پرداخت می کند ان هم با پیش فاکتورهای تایید شده کارفرما .
بنابراین در روش پیمان مدیریت کلیه هزینه ها کاهش چشمگیری می یابد و مدیریت هزینه نیز با کارفرما خواهد بود
از طرفی شرکت ساختمانی هزینه ای بابت اجرای پروژه پرداخت نمی کند و تعهدات را بر عهده نخواهد داشت و
فقط برای تخصص در مدیریت نیروها و اکیپ های کار آمد سودی به صورت درصدی از کل هزینه های اجرای پروژه دریافت می کند.
پیمان مدیریت یکی از انواع قرارداد ساختمان می باشد و انواع دیگر در ذیل ذکر شده است.
2- پیمان امانی
در روش پیمان امانی هیچ قراردادی با پیمانکاران خارجی بسته نمی شود و تمام مسئولیت های پروژه بر عهده کارفرما می باشد.
در این روش پیمانی کارفرما تمامی مصالح و ماشین الات را تامین می کندو مدیریت اجرا نیز به عهده اوست.
در اینجا کارفرما و پیمانکار اشخاص حقوقی هستند .معمولا در چروژه های کوچک که نیاز به اتمام سریع پروژه است
از این روش بهره می گیرند .
در این روش دستگاه اجرایی یا کارفرما فرد یا افراد مورد اعتمادی را انتخاب می نماید و مسئولیت و مدیریت اجرای پروژه را بر عهده انها می گذارد.
کلیه هزینه هایی که واحد یا شخص امانی در نظر می گیرد به غهده کارفرما یا دستگاه اجرایی است.
به طور کل می توان گفت که واحد امانی از هزینه های کارگاه هیچ نفع و سودی نخواهد برد و به دلیل استخدام فقط حقوق از کارفرما دریافت می کند.
مزایای این روش اینست که سود شرکت پیمانکار عمومی حذف می شود و حتی کاهش هزینه برای بازرسی و کارمندی محسوس است.
3- پیمان های دستمزدی
پیمان های دستمزدی پیمان هایی هستند که تهیه مصالح مورد نیاز اجرای پروژه به عهده کارفرما است
و اجرای عملیات بر عهده شرکت پیمانکاری یا شخص صورت می گیرد.
بنابر این در این گونه پیمان ها شرکت پیمانکار از بابت اجرای عملیات فقط دستمزد اجرا دریافت می کند.
در این چیمان ها تهیه وسایل و ابزار الات بر عهده شرکت پیمانکار است.
این نوع چیمان ها بیشتر به نفع طرفین یعنی کارفرما و پیمانکار ساختمان خواهد بود.
به دلیل اینکه کارفرما مصالح را با توجه به سلیقه و تشخیص خود از لحاظ نوع و جنس و تعداد آن تهیه می کند و انها را بر اساس بودجه خود تعیین می کند .
و هر موقع نیز مشکل مالی برخورد کرد می تواند کار را تعطیل نماید.
چون شرکت پیمانکار نیز فقط دستمزد نیروی انسانی را پرداخت می کند ،
در صورت تعطیلی کار به خاطر مشکلات مالی چندان مشکلی پیش نخواهد آمد.
معمولا این گونه پیمان ها در پروژه های پیمان مدیریت یا مدیریت پیمان کاربرد بیشتری دارد.
4-پیمان های خاص ( گلوبال )
در پروژه های زیادی کارفرمایان تمایل دارند بدون دخالت در ریز قیمتهای اجرای پروژه و
مسائل اجرایی مدیریت و اجرای پروژه را طوری به شرکت پیمانکار واگذار کنند
قیمت مبلغ پیمان بر اساس قیمت های پایه نبوده و به شکل کلی می باشد
و پرداختها نیز به صورت مرحله ای و یا درصد اجرای پروژه صورت می گیرد .
به طور مثال در خیلی از پروژه های نفت و گاز اجرای خط لوله یا اجرای جزئیات پروژه نفت و گاز با خصوصیات روشن و معلوم ،
با یک قیمت کلی به یک شرکت پیمانکاری واگذار می شود و کارفرما بر قیمتهای پایه عملیات اجرایی مداخله ای ندارد
و بر اساس پیشرفت فیزیکی پروژه به همان نسبت که در قرارداد هست پرداخت می نماید .
بنابر این در طول پروژه معمولا از مشکلات بین کارفرما و پیمانکار خبری نیست
در نتیجه شرکت پیمانکار در فکر اجرای پروژه و پیشرفت فیزیکی آن است نه حجم عملیات و کمیت آن.
5- پیمان طرح و اجرا
در روش طرح و اجرا کارفرما با یک قرارداد هم طراحی و هم اجرای عملیات پروژه را واگذار می کند.
جز اینکه شرکت پیمانکار مسئول طراحی است مسئولیت مشاور نیز بر عهده اوست و مشاور و پیمانکار در هم ادغام می شوند
بنابر این شرکت پیمانکار هم مسئولیت مشاور پروژه است و هم طراحی و هم مسئولیت ساخت آن را دارد.
معمولا در پروژه های سد سازی کاربرد دارد و روش معقولی است
چون سرعت کار بالا می رود و از هزینه ها ( به چند شرکت واگذار کردن طرح و اجرا ) کاسته می شود و
از تنشهای بین پیمانکار و مشاور و کارفرما که مشهود است جلوگیری به عمل می آید و این نوعی قابل تامل از انواع قرارداد ساختمان است.
6-پیمان با تعیین پیمانکار عمومی
روش پیمانکاری عمومی عبارتست از بستن قرارداد بین کارفرما و پیمانکار عمومی.
معمولا در این روش پیمانکار از منافصه برگزیده می شود و مدیریت پروژه به او واگذار می گردد .
در این روش آگهی عمومی یا ارسال دعوتنامه به شرکتها با مشخصات پروژه و تاریخ مناقصه صورت می گیرد و پس از مناقصه ،برنده مناقصه تعیین گردیده و قرارداد منعقد می گردد .
در ضمن قرارداد بر اساس قیمت های پایه فهارس بها سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشوری است 7- پیمان کلید در دست یا B.O.T
در این روش اجرای پروژه بر اساس متر مربع به یک شرکت پیمانکاری طبق نقشه ها واگذار می گردد .
8- پیمان فاینانس ( Finace )
در این روش معمولا شرکت پیمانکار هزینه ساخت پروژه را در پایان عملیات پروژه از محل بهره برداری با توجه به قرارداد طرفین برداشت می نماید.
آخرین دیدگاه‌ها