بروز ترک در ساختمان و علل آن

افت پي بر اثر عواملي همچون رطوبت و فشارهاي وارده از طبقات ، بي مقاومتي خاک و عملکردهاي آن پيش مي آيد .

همچنين نوع مصالح مصرفي و اجراي غير فني ، سبب نشست هاي پي مي شود .

در مجموع ، بر اثر حرکات زمين ، اسکلت بنا حرکت مي کند و شکست هاي مختلف که شامل ترک هاي عميق و

يا معمولي و در مواردي به شکل مويي است ، نمايان مي شود.

موقعيت ترک
ترک هاي عميق : اين ترک ها گاهي به طور دائمي به وجود مي آيد و دليل آن نشست مرتب پي است

که در اين صورت ، بودن ساکنان در ساختمان خطرناک است.
ترک هاي ثابت : معمولا پس از نشست پي ، تحرک ساختمان کم مي شود.

اين پديده بر اثر قطع رطوبت و فشرده شدن سطح زير پيش مي ايد. در نتيجه ،

شکست و افت ديوارها و اسکلت بنا نيز متوقف ، و حالت ترک ثابت مي شود.
موي ترک هاي معمولي : اين ترک ها در اثر افت هاي کوچک در اسکلت بنا و به واسطه نيروها و در مواردي به علت نوع مصالح اندود به وجود مي ايند.

رطوبت ، انقباض و انبساط حاصله در مقابل خشک شدن سطوح مرطوب ، باعث ايجاد ترک هاي مويي مي شود.

حالت هاي ترک
ترک را به شکل هاي مختلف مي توان آزمايش کرد. نوع خطرناک

و بدون خطر آنها را به شکل هاي زير مي توان شناسايي کرد:

الف) بند دو قسمت ديوار را که بر اثر ترک هاي عميق از يکديگر جدا شده اند ،

با گچ دستي طوري کف کش مي کنيم که ملات فقط دو قسمت جدا شده را پوشش دهد ؛ يعني در ترکها نفوذ نکند.
پس از خودگيري و خشک شدن ملات گچ ، چنانچه از ديوار جدا شود ،

اسکلت در حال نشست و افت کامل است که بايد در مورد آن با احتياط رفتار کرد.

ب) در موارد ذکر شده در بالا ، مي توان روي ترک دو قسمت جدا شده ديوار را نوار کاغذي از

جنس کاهي نازک به ابعاد 30*3 سانتيمتر به شکل ضربدر (*) با پونز نصب کرد. چنانچه کاغذ پاره شود

، شکست و نشست در ساختمان بسيار خطرناک مي باشد. در اين صورت ، ساختمان بايد از سکنه خالي شود.

ج) در نشست هاي خطرناک ، کلاف پنجره بر اثر نيروي فشار ، اهرم و دفرمه مي شود .

به علت بالا بودن ضريب شکنندگي ، شيشه پنجره ها ترک مي خورند و مي شکنند.

د) در افتهاي مداوم پي و مواقع سکوت ، صداهاي ” تک تک ” که حاصل ترک مصالح و بويژه اجرکاري است ، شنيده مي شود.

روش تعمير ترک ها
همانطور که گفتيم ، بر اثر نشست ، ترک هايي به وجود مي آيد که برخي از آنها مويين و ريز هسنتد .

با خالي کردن اطراف آنها و با ” کشته کشي ” و کشيدن پنبه آب روي سطوح ترکهاي مويين آنها گرفته و آماده نقاشي مي شوند.

ترکهاي نيمه عميق
بر اثر حرکت پذيري سقف توفال که از انقباض و انبساط رطوبت و حرارت حاصل مي شوند .

ترکهايي به وجود مي آيد . اين ترکها را با نوک کاردک و ماله خالي مي کنيم و پس از ” آماده کشي ” و پرداخت کشته و پنبه زني ، ترکها را مي گيريم و آماده نقاشي ميکنيم.
ترکهاي عميق
اطراف ترک را با تيشه مي تراشيم و سپس درز آن را کاملا خالي مي کنيم.

کار بردن گچ دستي و کف کش کردن ، درون ترک را پر و سطح آن را با گچ آماده صاف مي کنيم .

سپس با گچ کشته و پنبه اب ، سطح آن را کاملا پرداخت و آماده نقاشي مي کنيم.

توجه شود : چون سطح کشته کشي در بعد بيشتري انجام مي شود تا خطر کپ کردن به وجود نيايد

، بابد اصولي را به کاربرد تا سطح ترک از اطراف به شکل پخ از گچکاري و اندود برداشته شود تا عمق ترک در سطحي عريض پيوند شود.

به اين عمل اصطلاحا ” پرداخت کردن ، کشته و همسطح کردن با زمينه در گچکاري قديمي ” مي گويند.

ترک در تقاطع ديوار
ديوارها بر اثر نداشتن پيوند با هشت گير ترک مي خورند .

در مواقعي نشست و شکست ديوارها ، ترکها کاملا باز و رويت مي شوند .

در بعضي موارد ، اين ترکها بسيار عميق هستند ؛ به طوري که مي توان دست را در درون آنها حرکت داد .

در اين حالت ، چنين عمل مي کنيم :

1- سطح ترک را از دو طرف کاملا با تيشه مي تراشيم ،

و پس از جارو ، سطوح آن را کاملا مرطوب مي کنيم .
2- چنانچه لازم باشد ، کنارهاي ترک را با قلم و چکش چند سانتيمتر بازتر مي کنيم

تا نشست گچ با عمق بيشتري انجام شود.
3- ملات گچ تيزون را شلاقي در درون ترک مي کوبيم تا سطح ترک کاملا پر شود.
4- پس از پر کردن ترک به شکل سرتاسري و کف کش کردن گچ تيزون

، اندود گچ و خاک را اجرا مي کنيم.
5- در صورت نياز ، ترک را شمشه گيري مي کنيم تا در سطح گچکاري يکنواختي به وجود آيد.
6- با گچ آماده و سپس گچ کشته ، سطح اندود را ” سفيدکاري” مي کنيم

و با پنبه آب زدن براي پرداخت ، گچکاري را خاتمه مي دهيم.

توجه شود: چنانچه در محل تقاطع ديوار ديوار ابزار گرد زده شود ،

يعني ماهيچه به وجود آيد ، ترک مجددي پيش نخواهد آمد .

ترک در نعل درگاه
به علتهاي زير ، نعل درگاه و سطح زير آن مي شکنند :
الف) در اثر نشست ستون زير نعل درگاه ، به علت اهرم شدن آن ، برش افقي به وجود آيد